"Ik denk 2-0"

Mail Keeskist op keeskist (apenstaartje) chello.nl

Deep Thoughts

 
Ramp (2)
Even afmaken waar ik mee begonnen ben. Eerder citeerde ik het lemma Ramp uit De Encyclopedie van Battus.

Eerst iets over de formule van Battus: hij formuleert de Ergte van een ongeluk als: "Hoe erg wij een ramp vinden, hangt of van het aantal slachtoffers dat erbij is to betreuren (dit aantal zal ik verder met N aanduiden), het aantal kilometers dat ons scheidt van de plaats van de ramp (die afstand zal ik verder A noemen), en het aantal jaren dat tussen ons en de ramp ligt (dit tijdsverschil geef ik voortaan door 'T' aan)."

Voor ik dit postte kwam Keeskistredacteur en afgestudeerd (!) komellekaatsingwetenschappert Giancarlo Montevecchio met de formule: Nieuws = het aantal doden MAAL de onverwachtheid GEDEELD DOOR de afstand.

Net als Giancarlo vind ik zelf ook dat er iets aan de ergteformule van Battus ontbreekt. Namelijk twee factoren die je kunt illustreren met de aanslag op het WTC.

Ten eerste: de Netvliesfactor. Dat beeld van die Boeing die zich in de toren boort is nu al het meest "iconische" beeld van deze eeuw. Met daarbovenop nog het nauwelijks te bevatten beeld van een tot de grond toe instortende wolkenbkrabber dat zich ook al op je netvlies vastzet. Rechtstreeks op alle tv's en ook nog honderden malen herhaald. Een even spectaculaire ramp waar even geen camera paraat was is gewoon minder erg.

Ten tweede: Stel, de Boeing was verdwaald geraakt, net als de B 25 bommenwerper die in 1945 op de Empire State Building botste. Vreselijk, maar minder erg dan een vliegtuig dat moedwillig door een amateurpiloot in het gebouw werd geboord. Ik wil het de Ontkoombaarheidsfactor noemen. Als je een dorp op de rand van een vulkaan bouwt, of een stad op een breuklijn, is een ramp een kwestie van tijd. Een natuurramp is erg, maar je doet er niks tegen. De aanslag op het WTC was niet onontkoombaar: het was geen ongeluk en geen misverstand, het was moedwil. Dat maakt het erger.

Alleen hebben mijn Netvliesfactor plus Ontkoombaarheid exact hetzelfde nadeel als Montevecchio’s Onverwachtheid: het is niet in cijfers uit te drukken. Battus beperkt zich heel elegant tot direct meetbare zaken. Dus zal ik me toch maar houden aan de Battus formule, ook al doet het de aanslag in New York wellicht niet helemaal recht. Binnenkort gaan we hier rekenen met New York, Volendam en Enschede.

posted by Keeskist at zondag, september 30, 2001

 
Hadi Joeks,

Gefeliciteerd met uw eerste post op het altijd lezenswaardige weblog Keeskist.

Na u allereerst hartelijk welkom te heten wil ik u complimenteren met de pakkende kop die u voor het stuk hebt bedacht. Perfect.

Nu wordt het echter tijd voor de aanmerkingen, die echter voornamelijk formeel en procedureel van aard zijn. Wilt u de kop voortaan bold maken en de bron van het geciteerde artikel vermelden, indien mogelijk met link. Tevens wil ik u er op attent maken dat uw huidige bericht eindigt met TIEN WITREGELS!

Tevens wil ik u vragen wat er mis is met de nummer acht van de Serie A van afgelopen jaar, behalve dat het een miserabel clubje uit een stoffig gat is dat draait op de bevliegingen van een overjarige bepaardestaarte boeddhist. Toch?

Nogmaals, ga zo door, keep em coming.

Kist, Kees
Editor in chief

posted by Keeskist at woensdag, september 26, 2001

 
Ramp
Hoe erg wij een ramp vinden, hangt of van het aantal slachtoffers dat erbij is to betreuren (dit aantal zal ik verder met N aanduiden), het aantal kilometers dat ons scheidt van de plaats van de ramp (die afstand zal ik verder A noemen), en het aantal jaren dat tussen ons en de ramp ligt (dit tijdsverschil geef ik voortaan door 'T' aan).

Ik ben op zoek naar een formule die de ergte E van een ramp afleidt uit de waarden van N, A en T. De drie variabelen hebben ieder hun natuurlijke begrenzing. Het aantal doden N moet onder de drie miljard liggen, want meer mensen zijn er niet. Het aantal kilometers A moet onder de 20.000 liggen, want dan ben je de halve wereld om. Bij een ongeluk op de maan moet voor A genomen worden de afstand tot de woonplaats van de verongelukte. Ook bij vliegtuigongelukken blijkt de ergte sterk afhankelijk van de vraag of er Nederlanders bij betrokken waren, dus ook hier is A onze verwijdering van de woonplaats van de slachtoffers. Het aantal jaren T naar het verleden (of naar de toekomst bij een verwachte ramp) moet onder de 100 liggen, want anders beschouwen we het als een historische gebeurtenis, die je niet erg kunt vinden (of als een profetie die zo ver vooruit ligt dat je er niet wakker van ligt). De ergste ramp die je kan treffen, wees eerlijk, is het overlijden van één persoon op afstand nul en tijdsverschil nul. Dat is namelijk de eigen dood. De formule moet dus voor A en T gelijk aan nul, de waarde oneindig opleveren. Tussen A en N bestaat een duidelijk verband: hoe verder een ramp plaatsvindt hoe meer doden erbij moeten vallen, willen we het even erg vinden. In eerste benadering lijkt mij een ramp met acht doden op 100 kilometer afstand (in Nederland dus) even erg als een ramp met tachtig doden op 1.000 kilometer afstand (in Europa dus), of een ramp met achthonderd doden op 10.000 kilometer (buiten Europa). In de formule zullen we dus N en A op elkaar moeten delen, het quotiënt N/A zal in de formule voorkomen.

Hoe groter N, hoe erger; maar het gaat niet evenredig. Als er bij een ramp van duizend doden nog tien extra doden gemeld worden maakt dat de misère niets groter, maar bij een ramp die eerst acht doden had, wel. Enkele weken geleden publiceerde een dagblad een rectificatie: 'Vorige week schreven we dat er 20.000 Armeniërs gedood werden; maar het waren er 200.000.' Geen lezer had geprotesteerd, maar de redactie vond het weglaten van die nul kennelijk to gek. Dat aantal zal heus niet de ronde 200.000 zijn geweest, maar waar we naar kijken is naar het aantal cijfers in het dodental. De ergte is kennelijk evenredig met dat aantal cijfers. Zo is een ramp met duizend doden evenveel erger dan een ramp met honderd, als een ramp met honderd doden erger is dan een ramp met tien doden (alles op gelijke afstand in ruimte en tijd). De ergte E is dus evenredig, niet met N, maar met de logaritme uit N (zeg maar: het aantal cijfers waarin N wordt geschreven). Dat is niet zo verwonderlijk, want een zintuig als het oor werkt net zo: de decibellen zijn de logaritmen van de feitelijke geluidsenergie.

Aangezien we al wisten dat N en A op elkaar gedeeld worden, zal de formule dus de logaritme uit N/A bevatten. Wat de tijdsafstand T betreft, stel ik voor om die met de ruimtelijke afstand A in de noemer te zetten. Dat maakt een ramp met acht doden een jaar geleden even erg als een ramp met tachtig doden tien jaar geleden. Onze ergheidsformule luidt dus:
E =log x N/AT

Aangezien er nog geen internationaal aanvaarde eenheid van ergheid is afgesproken (het aantal haren dat je uit je hoofd trekt?), kunnen we die door onze formule gelijk vastleggen.
Merk op dat de breuk N/AT alleen oneindig groot wordt (en daarmee ook zijn logaritme) als A of T nul zijn. T is nooit nul, want je hoort een ramp altijd iets later dan hij gebeurt. Wat het betekent als A nul is, beschreef ik al.
Wilt u weten hoe erg een ramp in verleden of toekomst is, deel dan het aantal slachtoffers door het product van de afstand in kilometers en de afstand in jaren, en kijk hoe veel cijfers het quotiënt bevat. Zo kunnen we ongelijksoortige rampen vergelijken. Bent u het er niet mee eens, stel dan een betere formule op.

Battus, De Encyclopedie; Amsterdam 1978

(Commentaar volgt later)
posted by Keeskist at dinsdag, september 25, 2001

 
Antwoord op de afgestudeerde komkaatsie-wetenschapper prof.dr. Montevecchio esq.
De Encyclopedie van Battus is niet meer leverbaar, maar ik trek hem vanavond nog uit de bieb of antiquariaat. Dan volgt zo snel mogelijk een uitleg van de ergteformule, een toepassing van een paar recente rampen plus meer over dit uitermate grappige boek.
posted by Keeskist at dinsdag, september 25, 2001

 
Antwoord op Vergeten Huurlingen en Palindromen
Als Keeskist lezers heeft (wie zal het zeggen) mogen ze suggesties voor de vergeten huurlingen mailen aan het adres linksboven. Ik denk er nog even over na en kom er later op terug.

Dat verhaal over Lawal ging over een vraag in voetbaltriviarubriek The Knowledge. Of er voetballers met palindromische namen bestaan. Ik kwam tot Lawal, Ono, Reker en Otto, maar gezien de rubriek de week erna vroegen ze om voor- en achternaam: iemand kwam met ene Leon Noel. Ik dacht er aan een fictieve Nederlandse voetballer op te voeren (Leo de Doel), maar dat zou natuurlijk ten koste gaan van de geloofwaardigheid van mijn eerdere posts één en twee. Update: de reservekeeper van Appie Happie heette Otto Lotto.

By the way, de (matige) sporttrivia-rubriek van de Volkskrant, Het Schavot is nu ook op internet te vinden.
posted by Keeskist at dinsdag, september 25, 2001

 
JFK Airport, New York, 23/09/2001
Amerikaanse douane: "Where are you from?"
Roda fan: "Pascal is from Sittard, Joep is from Egchel, Patrick is from Rolduckersveld and I am a real Kaalheide man, you know, Baldheather."
Douane: "What is the purpose of your visit, sir?"
Roda fan 1: We come from the Netherlands to Iceland to watch Roda play.
Roda fans 2, 4 & 4: "Eric van der Luer! Roda, Roda. Georges Leekens!"
Douane: "Are you trying to be funny?"
Roda Fan 1: "No, we are travelling from Holland to Iceland to watch the Roda soccer match against Fylkir."
Douane (trekt rubber handschoen aan): "Allright sir, bend over please."
posted by Keeskist at dinsdag, september 25, 2001