JetParijs is niet alleen de stad van Eiffeltoren, Moulin Rouge en Notre Dame, het is ook een stad vol muziek. Het is een smeltkroes van invloeden uit de hele wereld, de stad zit tjokvol moderne dance, het is een brug naar Afrika; Parijs zit er bovenop....
Ja ik ging naar Parijs. En ja, ik heb de plaatselijke muziekagenda er nog bijgepakt. Er speelde geen ene moer, alleen de Stereophonics, maar wie gaat daar nou naartoe als ie in Parijs is. En de veelgeroemde clubs, met progressieve houseklanken en lange nachten vol filterdisco, daar hadden S. en ik veel te zware benen voor na hele dagen musea, slenteren en stevig doordrinken in romantische kroegjes in Montmartre en in de gezellige Britse pub “Le Frog et Rosbeef”.
Dat werd dus een stedentrip zonder Rock & Roll. Maar er is niets leukers dan onverwacht het ene of andere speciale event meepakken. Mijn favoriete herinnering van Parijs is de eerste keer dat ik er was, meer dan twintig jaar geleden met de middelbare school. Met de hele bus togen we 's avonds van het hotel naar de oevers van de Seine. Op een drijvend podium in de rivier traden daar de grootste sterren van de Franse popmuziek op voor een programma op locatie á la Nederland Muziekland. Julien Clerc, Gerard Lenorman, Johnny Halliday, ik heb ze er allemaal gezien. Clerc en Lenorman waren vooral gezellig. Halliday had een hoge Rob de Nijs factor; geconserveerde vijftiger in designer-jeans met veel gillende meiden. En ik heb ook Serge Gainsbourg live (met orkestband) gezien. Hij stond in zijn eentje op een enorm podium in de rivier. Hij struinde wat rond terwijl hij nonchalant in de microfoon murmelde. In mijn herinnering is zijn beeld samengevallen met Hugo Borst.
En nu werd er ook iets geadverteerd dat wellicht de moeite van een bezoek waard was; op het Place de la Concorde was een Tornado straaljager neergezet ter promotie van “Le 44 ème salon international Paris Le Bourget”. Een vliegshow dus, maar wel de grootste en beroemdste ter wereld. Wij dus naar Le Bourget, een vliegveld een kilometer of tien buiten het centrum van Parijs.
Hier droomde ik van toen ik twaalf was. Nu renden we zo snel mogelijk door de markt, die vooral bestond uit bedrijven die schoepen, moeren, kabels en schaalmodellen aanboden. Snel naar de vliegtuigen, die over het hele terrein van het vliegveld opgesteld waren waar de bezoekers vrij toegang hadden. Voor de hele middag waren er vliegdemonstraties aangekondigd van de modernste straaljagers ter wereld. De Eurofighter! De Dassault Rafale! De Saab Gripen JAS 39. De Sukhoi SU-39 Superflanker! Het publiek had zich midden op een taxibaan opgesteld en als een vliegtuig vanaf de parkeerpositie in de richting van de startbaan werd getrokken, ging het midden door het publiek.
En toen ging de eerste jet de lucht in. Er zitten twee kanten aan een vliegdemonstratie. Eén daarvan wordt al snel saai. De piloot vliegt een keer of tien langs en laat het publiek zien hoe wendbaar het vliegtuig is, welke truukjes hij kent. Dus vliegt hij op zijn kop, in een kurkentrekker of zigzaggend langs het vliegveld. Leuk als de Eurofighterpiloot dat doet. Maar als de piloot van de Saab Gripen JAS 39 ook kurkentrekt, rolt en duikt... En dan de Sukhoi Su-39 Superflanker: kurkentrekker, rol, duik. Wie volgt? Het is net alsof je een drumsolo, een bassolo, een gita-haarsolo hoort.
Maar de tweede kant van de vliegdemonstratie heeft dan al lang bezit van je genomen. En dat heeft veel meer impact dan de vage bewondering die je misschien voelt voor de virtuositeit van de piloot. Op dat moment ben je namelijk in de ban van het geluid dat het vliegtuig maakt. Kijk, dat een straalvliegtuig veel herrie maakt weten we allemaal. Maar de sensatie die je overkomt als een modern gevechtsvliegtuig op honderd meter afstand zijn straalmotor start is iets van een heel andere orde. Er zijn wel overeenkomsten met een concert, als je vlak voor de geluidsinstallatie gaat staan.
Het geluid vult je oren, je hele hoofd. Je hoort interressante frequentieverschuivingen en veranderende boventonen als het ding van links naar rechts langsvliegt. Je borstkas resoneert, je voelt het in je buik en lager. Je bent niet de enige, om je heen zie je 50.000 mensen die precies dezelfde sensatie hebben, en kilometers-en-kilometers ver ondergaan omstanders hetzelfde lot.
Terwijl het vliegtuig zich van je verwijdert, bereid je je voor op de volgende ronde. Daar komt ie weer, deze keer vliegt hij zo hoog dat het niet veel meer dan een stipje is, maar toch vult het geluid je hele lichaam. Een straaljager brengt een sensatie teweeg waar een jammende Sonic Youth ook naar op zoek is. Alleen gaat het helemaal vanzelf, en zelfs per ongeluk. Die enorme herrie is maar een bijproduct van de kracht van het ding.
Er is nog een reden waarom je aandacht opgezogen wordt. Een straaljager is gemaakt om zo snel en zo wendbaar mogelijk te zijn en daar is verder alles aan opgeofferd. Het ding heeft maar één piloot en verder niets. De omgeving van het ding is tientallen kilometers ver helemaal gevuld met zijn aanwezigheid. En toch kost hij zo’n vijftig miljoen euro per stuk. Terwijl de Sukhoi Su-39 Superflanker (de luidruchtigste van allemaal) nog een rondje maakt begrijp je meteen de aantrekkingskracht op dictators van bananenrepublieken, en op fractievoorzitters van de LPF. Zo’n jet is de ultieme ‘fuck-you’. Je eigen kathedraal, standbeeld of Pyramide? Een kleine vloot dodelijke en hypermoderne herriemakers heeft net zoveel effect.
Terwijl ik de Dassault Rafale langs voelde komen moest ik aan Liam Gallagher denken. Je weet wel, die gek met die sneer, met zijn handen op z’n rug en die domme tamboerijn. Die gast dus die zegt dat ie de beste van de wereld is en op het podium uitstraalt dat ie dat ook meent. Die de aandacht van zijn hele omgeving opzuigt met de arrogantie van een peperdure, luidruchtige en hypermoderne straaljager. Het was op dit moment dat zich in mijn hoofd een zinnetje vormde dat de afgelopen jaren als een mantra in mijn hoofd is blijven spoken:
Straaljagers are the new Rock & Roll.
posted by Keeskist at zaterdag, september 10, 2005
